फेब्रुवारी महिन्यात शिवरात्रीची चाहूल...

झरी : हिंदू संस्कृतीत देवी देवतांची पूजा अर्चना करण्यास फार महत्व. ग्रामीण भागातील शेतकरी, मजूरदार आपापल्या परीस्थिती नुसार प्रत्येक सनाचा आनंद नेहमी घेत असतात. ईतरही सन उत्सव आहे पन फेब्रुवारी महिन्यात आलेला सन म्हणजे शिवरात्री. या शिवरात्रीला शंकर, महादेव पार्वतीची पुजा केली जाते. परंतु हा आगळा आणी वेगळा सण आहे. हा उत्सव जानेवारीत कडाक्याची थंडी संपून झाल्यावर फेब्रुवारी महिन्यात येते.

म्हणजे  हळूहळू थंडी संपन्याचा कालावधी असते. ग्रामीण भागातील शेतकरी मोठ्या उत्साहाने शिवरात्री सनाला महत्व देतात. खेड्यापाड्यात आठ पंधरा दिवस असतांनाच  शिवरात्री सण आल्याची चाहूल लागते. याच महिन्यात महादेवाचे गाणे म्हणतात, टेपरेकॉर्डर वर मजेत ऐकतात. ग्रामीण भागात खेडोपाडी शेतकरी व मजूरदार फेब्रुवारीत शिवरात्री सण साजरा करण्यात व्यस्त होते. कारण सकाळी उठताच क्षणी चिमण्यांचा चिवचिवाट कानावर पडते. त्याच वेळी मध्येच एखादा कावळा कावकाव करते. ऐन त्याच वेळी  मधूर हळूवार सुंदर कोमल आवाजात कोयल कूहू कूहू करते. हा क्षण अनुभवायला पाहिजे अद्भूत क्षण असतात. उठून बाहेर अंगणात जाताच क्षणी आकाशातून बगळ्यांचा व पोपटांचा थवा जातेच जाते. तेवढ्यातच सूर्यकिरण पिवळ्या लाल रंगात प्रकाशाला तेज करते. 

आणि त्यातच रेडिओ, टेपरेकॉर्डर मधून  शिवरात्रीच्या गाण्याला सूर्वात होते. गाण्यांत माहादेवांच्या ओव्या. तेव्हाच सगळी मंडळी महादेवाच्या गाण्यावर घूनघुनत आपापली सर्व सकाळची कामे उरकून घेतात. अशेच एकामागून एक दिवस जाऊन शिवरात्री महादेव पुजेचा दिवस येते. त्या रात्री भजन पुजन करूनच जागरन होते. त्यामुळे सकाळी उठतांना दहा विस मिनीटे उशीर होतेच होते. कारण आजी,आई, बाईच उठवते जागरणामुळे. उठल्यावर पक्षांचा मंजूळ आवाज ऐकत असतानाच रेडिओ टेपरेकॉर्डर मधून माहादेवाच्या गण्यात घूनघूनत कामे उरकवण्याला सुर्वात होते. कामे उरकताच हीरव्याकंच आंब्याचे फांद्या आणून तोरण बनवण्यात गूंग होतात. लहान मुलांची उत्साहाने तोरणाला मदत. ते तोरण घरच्या दारावर व महादेवाच्या पुजनासाठी तोरण  असते. नंतर बेल पत्री शंकर महादेवाच्या आवडीचा विषय. शेतकरी कुणाच्या तरी बांधावरून घेऊन येते. घरची लहान मुलं फूल जमा करण्यात व्यस्त होते. घरातील स्त्रिया भोजन बनवण्यात व्यस्त. 

काही कामासाठी येणार जाणार गप्पा मारल्या सूद्धा जाते. तेवढ्यातच पुजणाना वेळ झाला असल्याचा पुकार घरातुन येते.  आजुबाजुच्या घरची मंडळी बोलावून घेतात. तेव्हाच महादेवाचा फोटो लहानश्या आंब्याच्या पानाच्या  मांडवात ठेवून पूजा अर्चना नैवेद्य करतात. मुला बाळांना पुजनाचा आस्वाद घ्यायला मिळते. तेव्हा आजी, बाई  महादेवाचे गाणे म्हटले जाते. गुलाल टीका पूरूषांना , स्त्रियांना हळद कुंकू  सन्मानाने लावतात. महादेवासमोर नारळ फोडून साखर , मिठाई टाकून मिश्रन करून प्रसाद सर्वांना वाटला जातो. व हरहर महादेवाच्या गजरात उत्सव पार पडत असते. शेतकरी  घरचा कार्यक्रम संपल्यावर परीवारा सोबत एखाद्या मंदिरात जत्रेच्या ठिकाणी जातात. कारण शिवरात्री निमित्ताने बर्याच महादेव मंदिरात जत्रा भरली जाते. त्या ठिकाणी जाऊन महादेवाच्या नावाचे घरच्यांना काही ना काही घेतात. 

मुलाबाळांना खेळणी , पूगे, खेळायला मोटर गाडी, बाहुल्या, विमान, बासरी डमरू, अशा अनेक वस्तू खरेदी करतात. एवढेच नाही तर आपल्या पत्नीलाही आनंदाने कपडे आवडणार्या वस्तू खरेदी करताना पहायला मिळतात. शेतकरी व मजूरदार वर्ग आपापल्या परीस्थिती नुसार फेब्रुवारी महिन्यात शिवरात्री सणाचा आनंद मोठ्या उत्साहात लूटत असल्याचे दिसून येते.